Czersk - wspaniały zamek

Dziś w mojej okolicy do wczesnego popołudnia było słonecznie, lecz wiał nieprzyjemny wiatr. Popołudniu niebo się zachmurzyło, a wieczorem spadł ulewny deszcz. W ogrodzie bez zmian, pogoda też nie zachęcała do spacerów dlatego też dziś spełniam złożoną kilkanaście dni temu obietnicę i zapraszam Was na wirtualny spacer do Czerska. 

Jak wiecie ostatnią sobotę lutego spędziłem na zwiedzaniu ruin średniowiecznego Zamku Książąt Mazowieckich w Czersku. Ta niewielka obecnie miejscowość należy do jednych z najstarszych na Mazowszu. Czersk położony jest kilka kilometrów na południe od Góry Kalwarii. Do stolicy jest stąd ok. 40 km.

Jak podaje Wikipedia początki osadnictwa na wzgórzu w miejscu obecnego Czerska datuje się na epokę kamienną. Okolica była atrakcyjnym miejscem dla założenia osady ze względu na położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych, umiejscowienie nad skarpą oraz dogodną przeprawę przez Wisłę.

Pierwszy znany gród powstał w XI wieku na miejscu istniejącej już osady z VII-VIII wieku. W XII wieku Czersk staje się siedzibą kasztelana, a w 1252 archidiakonatu, podległego biskupstwu poznańskiemu. Czyniło go to ważnym ośrodkiem politycznym. W tym samym wieku Czersk stał się stolicą Księstwa Mazowieckiego. W miejscowości powstał targ miejski. Prawa miejskie Czersk uzyskał w 1350 roku, a w 1386 roku został lokowany na prawie chełmińskim.

Na przełomie XIV i XV wieku książę Janusz I Starszy zbudował w Czersku wieloboczny zamek z dwiema wieżami oraz wieżą bramną (później dobudowano arkadowy most w miejsce zwodzonego). W 1413 roku Janusz I przeniósł swoją główną siedzibę z podupadającego Czerska do nowego prężnie rozwijającego się ośrodka – Warszawy. Z kościoła pod wezwaniem Św. Jana uczynił kolegiatę mazowiecką, oraz zbudował najstarszą część późniejszego Zamku Królewskiego. Powodem upadku Czerska miało być przesunięcie się koryta Wisły na wschód w XIV wieku.

Ponowny okres rozkwitu Czerska nastapił, gdy rządziła nim królowa Bona, żona Zygmunta Starego. Otrzymała ona Czersk jako odprawę wdowią po śmierci Zygmunta Starego. Królowa chętnie przebywała w tym mieście i z jej inicjatywy powstał wtedy browar, rozwinął się handel, uprawa winorośli i ogrodnictwo.

W czasie potopu szwedzkiego Czersk doznał bardzo poważnego uszczerbku. Stefan Czarniecki zadał im klęskę w bitwie pod Warką, a wycofujący się Szwedzi opanowali twierdzę czerską i doszczętnie ją zdewastowali. Od tego czasu nastąpił dalszy, systematyczny regres miasta. W latach 1762-1766 marszałek wielki koronny Franciszek Bieliński podjął próbę odbudowy zamku (wtedy powstał most przez fosę), jednak po dostaniu się pod zabór pruski mury zostały zburzone. Pozbawiło to twierdzę resztek znaczenia militarnego. W 1869 roku władze rosyjskie odebrały Czerskowi prawa miejskie. Współcześnie, w miejscu dawnej twierdzy pozostały ruiny i brukowane ulice.

Z wież i murów ruin roztaczają się piękne widoki na Dolinę Wisły i okoliczne wsie ze wspaniałymi sadami. Muszę tu koniecznie wrócić kiedy będzie ciepło i zrobi się zielono.

Was też serdecznie zapraszam do odwiedzenia tego interesującego i trwale wpisanego w naszą historię miejsca. Więcej informacji o tutejszym muzeum znajdziecie TUTAJ.